کتاب،استراتژی های تاب آوری ونقشه راه شرکت های بزرگ جهانی برای حضوردربازار پسا کرونا
 

پیشگفتار:

شیوع ویروس کرونا و اثرات اقتصادی آن وضعیت عمومی کشور را به شدت تحت تاثیــر قرار داده اســت. حتی اقتصادهای توســعه یافته و مســتحکم هم از اثرات مخرب ناشــی از مبارزه با این ویروس درامان نمانده اند و آنهــا نیز به خصوص دربخش های مربوط به خدمات دچار بحران جدی شــده اند. به طوری که(همچنان که ) پیش بینی می شــد رشــد اقتصــادی جهانی طی ششماهه دوم سال جاری میلادی، روندی منفی به خود گرفت

البته اتفاقاتی مانند شیوع ویروس کرونا، طی ۱۰۰ سال گذشته بی سابقه بوده و جهان هم به همان نسبت برای مواجه با آنها کم تجربه و کم تبحر است.

حتی بحران هایی مانند شیوع وبا و بیماریهای واگیردار دیگر مانند سارس نیزبه این اندازه وسیع و مخرب نبودند و عموما در سطح چند کشور باقی ماندندیا اینکه با کمک دارویی مهار شدند، ولی کرونا تجربه ای جدید و متفاوت به شمار می آید.

اما از منظر اقتصادی باید پذیرفت که شــیوه ویــروس کرونا یک اتفاق تعیین کننده در مناسبات جهانی است. به طور حتم آینده اقتصاد ایران و جهان پس از کرونا به شدت متفاوت از گذشته خواهد بود.

 

اولین  نکته مربوط به توجه به علم روز و استفاده از ابزارهای روزآمد است.در جریان کرونا، شبکه های اجتماعی جریان اطلاع رسانی را به دست گرفتند و سیستم توزیع کالا به کمک اینترنت پیش رفت. در واقع نظام پخش کالا که بر بســتر وب توسعه یافته بود، کارآمدی خود را نشان داد. همین تجربه برای پذیرش یک واقعیت کافی است؛مهم تر اینکه ابزارهایی مانندتلگرام یا توئیتر میتوانند در شبکه اطلاع رسانی سالم و آموزش به مردم چه اندازه موثر باشند یا اینکه با ابزاری مانند یوتیوب میتوان ویدئوهای آموزشی مفیدی در اختیار عموم مردم قرار داد.

 

دومین درســی که کرونا به کشــورها داد این بود که باید مقوله توسعه دولت الکترونیک را جدی گرفت. در این زمان مشــخص شد که بسیاری از امور میتواند بر بستر دولت الکترونیک انجام شود و اساسا نیازی به مراجعات حضوری افراد وجود ندارد. در این شرایط اگر دولت الکترونیک به دقت معناشود، روندهای اقتصادی نیز برای مردم و صاحبان کسبوکار تسهیل میشود.

از منظر خارجی هم جهان پس از کرونا متفاوت از قبل اســت. مهمترین نکته خارجی اینکه توازن قدرت در این دوره زمانی تغییر کرد. کشورهایی با نهایت پیشرفت مانند امریکا و چین همان اندازه در مبارزه با کرونا دردسر داشتند که کشورهای کمترتوسعه یافته. به معنای دیگر شیوع ویروس کرونا معنای ضعیف و قوی را در نظم جهانی از میان برد و نشان داد که کشورها تاچه اندازه میتوانند آسیبپذیر باشند.

اما از نگاه اقتصادی، باید در انتظار تعمیق رکود جهانی و کاهش رشــداقتصادی بود که از جمله اثرات زودرس آن گسترش بیکاری، کاهش قیمت نفت و بحران در سطح شرکتهاست.

ازجمله پارادکس های شرکت هایی مانند آمازون این بود که علیرغم تعدیل نیرو در اکثر کسب وکارها این شرکت اقدام به افزایش استخدام نیرو کرده است. این امر شاخص کلیدی موفق برای کسب وکارهای بزرگ و کوچک می باشد که تاب آوری کسب کار می تواند درمواقع بحرانی علاوه برادامه فعالیت ،به رشد شرکت نیز بینجامد.

دربحران کرونا ثابت شد که تاب آوری شرکت ها از جمله مولفه های تاثیرگذار در ادامه فعالیت و ماندگار شرکت هاست.«تاب آوری در مفهوم شرکتی به معنی توانایی مقاومت در برابر بحران ها و ریسک فاکتورها است.تاب آوری در کسب وکارها عبارت است از توانایی های ساختاری و سیستمی که باعث می شود شرکت ها ظرفیت لازم برای مقابله با بحران ها را داشته باشند. تاب آوری قابلیت هایی برای کسب وکار ها بوجود می آورد که بتوانند با وجود شرایط نامطلوب به بقا ادامه داده و در مسیر بازگشت و رشد قرار گیرند.

ظرفیت تاب آوری به بقای بلندمدت شرکت کمک می کند.

استراتژی، کسب وکار یک شرکت را در برابر ریسک های بالقوه حمایت می کند و به برنامه ریزی برای  تاب آوری و بقا در شرایط آشفته کمک می کند. استراتژی های تاب آوری بر روش ها و ابزارهای جدید برای مواجه با تغییرات پیچیده تاکید دارند که به انطباق پذیری و سازگاری سریع در شرایط عدم اطمینان و بهره گیری از فرصت های جدید کمک می کنند.

پاندمی کرونا شرایطی را در کشورها بوجود آورده است که بیشتر کسب وکارها به بقا می اندیشند و پایان بحران نیز لزوما به معنی بازگشت به دوره ماقبل بحران نیست. لذا کارآفرینان و مدیران ارشد برای کاهش تهدیدها و افزایش امکان بقا و بهره گیری از فرصت های آتی در دوره پساکرونا به استراتژی های تاب آوری نیاز دارند. یعنی کسبوکارها برای بقا (تاب آوری) بایستی کلان نگری (استراتژیک عمل کردن)داشته باشند.

کسب و کارها بایستی در مدیریت و حفظ میزان نقدینگی در سناریوهای مختلف افزایش زمان بازپرداخت  بدهی ها و کاهش دوره وصول مطالبات صورت توامان تلاش کنند.

حفظ میزان فروش

یکی از معضلات اکثر کسب و کارها در شرایط فعلی افت فروش, تغییر رفتار و انتظارات مشتری, در اولویت خرید نبودن  محصولات برای مشتری است. لذا به کارگیری روش های جایگزین مانند فروش آنلاین و یا حضور در فروشگاه های زنجیره ای و هایپرمارکت ها و فروش تخفیفی, اقساطی و تبلیغات, تمرکز بر مشتریان مهم تر است.

به دلیل شیوع بیماری کرونا در جهان, زنجیره تامین دچار مشکل شده است. لذا کسب و کارها بایستی به دنبال شناسایی ریسک ها, پایش مداوم اطلاعات, یافتن راهکارهای حمل و نقل و لجستیک, بررسی امکان دسترسی به تامین کنندگان جدید, همکاری با شرکای تجاری برای کاهش موانع زنجیره تامین مواد اولیه باشند.

نگرانی‌های حاصل از شیوع کرونا موجب شده است تا جهان فناوری بیش از پیش به تمامی فعالیت‌های روزمره ما نفوذ پیدا کند؛ حتی با اینکه چشم‌انداز شرکت‌های حوزه فناوری برای آینده نیز به دلیل کرونا در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. در این شرایط اپل یکی از شرکت‌های حوزه فناوری بود که با رشد بالایی از سودآوری نسبت به کسب‌و‌کارهای دیگر مواجه شد. اپل که همواره به‌عنوان یکی از نوآورترین شرکت‌های جهان فناوری شناخته شده است این بار نیز از تغییرات مهم ناشی از کرونا عقب نماند و توانست با عرضه فناوری‌های جدید مورد نیاز نظیر فناوری رهگیری شیوع کرونا در آی‌فون، بازاری جهانی را برای خدمات خود ایجاد کند.

کارشناسان می‌گویند این شرکت‌ها در حال انعطاف بخشیدن به قدرت خود هستند. مهم‌ترین نمونه برای این تحلیل زمانی بود که اپل و همچنین گوگل از طراحی و عرضه یک فناوری برای رهگیری شیوع ویروس کرونا در تلفن‌های همراه خبر دادند که می‌تواند به افرادی که در روزهای اخیر در تماس با فردی که علائم کرونا به‌تازگی در او بروز یافته‌ است، هشدار دهد. باب اودانل، یک محقق حوزه فناوری می‌گوید:« اپل در واقع فناوری را عرضه کرده است که نیمی از کره خاکی می‌توانند از آن استفاده کنند. این فناوری به مرزها و سیاست مختلف کشورها و رهبران آن توجهی دارد و از این رو می‌تواند با استقبال فراوانی مواجه شود. به همین سادگی.»

عامل مم وتاثیرگذاردربحران فعلی دقت نظرو تحلیل محیط بازارو کسب وکار توسط مدیران شرکت هاست.«هر مدیری باید به طور روزانه (بعضاً، ساعت به ساعت) اطلاعات خود در رابطه با وضعیت بازار، وضعیت فرآیندها و مسائل کلیدی که سازمان با آن ها مواجه است را به روز رسانی کند. فهرست موضوعات، دائماً در حال تغییر هستند. داشتن یک اتاق فکر مجازی همه کاره، که بتوان در آن تصمیم گیری نمود (که احتمالاً به صورت آنلاین خواهد بود) بسیار حائز اهمیت است. نقش آفرینان کلیدی سازمان می توانند چند بار در روز در این اتاق فکر حاضر شوند و با آمادگی، مشکلات مربوطه را حل کنند. مدیران باید یک راهبرد برقراری ارتباط در حین بحران تعریف کنند تا بدانند؛ چه کسی، چه چیزی را به چه کسی منتقل می¬سازد؟ تعداد دفعات این برقراری ارتباط چند بار است؟ مخاطبان می توانند کارمندان، گروه های مدیریتی بسط داده شده، مشتریان و شرکای تجاری  باشند.

بازار اصلی خود را به دقت مدل سازی کنند تا بتوانند چگونگی توسعه ی آنها را تخمین بزنند و حساسیت های اصلی در تراز سود و زیاد خود را مورد ارزیابی قرار دهند. این مدل نیز باید مانند فهرست موضوعات اساسی، به سرعت آماده شود و در طی پیشرفت بحران، هر ۴۸ ساعت یک بار به روز رسانی گردد.

حتی در این رکود شدید، بخش هایی از بازار در حال رشد هستند. آن بخش ها کدامند؟ بخش های آنلاین؟ یا گروه-های خاصی از مشتریان و یا مناطق جغرافیایی به خصوص؟ گروه هایی که در تماس با مشتریان هستند را تشویق نمایند تا این فرصت ها را در هر قسمتی که قرار دارند، شناسایی کنند. آن ها باید به سرعت، همه ی مسیرهای فروش را از حالت حضوری به حالت آنلاین، تغییر دهند و این موضوع تنها مربوط به مسیرهای ارتباط با مصرف کنندگان نیست، بلکه در رابطه با کسب و کارهای بنگاه به بنگاه نیز صادق است. در اینجا نیز، مدل های خلاقانه و چابک هستند که جواب گو هستند: اگر شرایط به طور ناگهانی تغییر کند و دشوار گردد، فرآیندهای تجاری باید بتوانند به سرعت واکنش نشان دهند. استرس  های روانی وضعیت اضطرار و کار از راه دور، این مسئله را دشوارتر (و مهم تر) می کند.

درپایان سخن ؛آنچه که موجب بقا ودوام کسب وکارهادر بحران ها به ویژه بحران کرونا گردید؛شناخت بازار،محیط و مشتریان و اقتضای مدیریتی توسط مدیران هوشمند شرکت ها بود که با سکانداری خویش توانستند کسب و کار ها را  از این بحران ،به سلامتی به ساحل امن رهنمون شوند.وبقیه شرکت ها به همان دلیل راهبردی آسیب های کلانی دیدند که به این زودی ها قابل جبران نیست!

با حترام

دکترمحرم غفاری

دی ماه ۱۳۹۹

 

 راهکارهای مواجه با بحران کسب و کارها در زمان کرونا ۱۰

توصیه هایی برای مواجهه با بحران. ۱۰

تاب آوری مالی: ۱۰

حفظ میزان فروش.. ۱۰

مدیریت زنجیره تامین. ۱۰

همدلی با منابع انسانی.. ۱۱

ارزیابی جایگاه در نقشه تاب آوری.. ۱۱

رشد اقتصادی پساکرونا در سه سناریو. ۱۱

خسارت‌های اقتصادی کرونا ۱۲

سه سناریو درباره رشد اقتصادی.. ۱۳

تأثیرات کرونا بر کسب و کارها |چالش ها و پیشنهادها ۱۳

چالش های به وجود آمده ناشی از بحران کرونا برای کسب و کارها: ۱۳

در این بحران کسب و کارها چگونه می توانند تجارت خود را مقاوم تر نمایند؟. ۱۴

پنج مرحله اصلی چرخش سریع همه چیز: ۱۴

چگونه بر مشکلات مالی غلبه کنیم؟. ۱۴

پنج سناریوی بازیابی شرکت ها: ۱۵

۵ سناریو برای سفر در پساکرونا ۱۵

وضعیت اقتصادی جهان در پساکرونا چگونه خواهد شد؟. ۱۷

سناریوهای الفبایی اقتصاددانان | اقتصاد در پساکرونا چگونه بهبود می‌یابد؟. ۱۹

دنیای بورس: ۱۹

سناریوی V: 20

سناریوی U: 20

سناریوی W: 21

سناریوی L: 21

سناریوی تیک: ۲۱

اشتباه رخ داد. ۲۳

چین می‌سازد، دنیا استفاده می‌کند. ۲۳

چگونگی رهبری.. ۲۴

بحران کرونا چگونه بر اقتصاد پرداخت‌ها تأثیر خواهد گذاشت؟. ۲۵

تأثیر بر پرداخت‌ها ۲۹

آغاز مجدد فعالیت‌های اقتصادی در جهان. ۲۹

حمایت از مشتریان. ۳۰

تنظیم پرتفولیو. ۳۰

سازگاری مدل‌های عملیاتی و عادت‌ها ۳۲

تعریف شرایط عادی در آینده ۳۲

سناریو اصلی، کاهش ۰/۳٪ تا ۰/۷٪ رشد تولید ناخالص داخلی جهان. ۳۴

سناریوهای گوناگون شیوع کرونا و اثر اقتصادی آن. ۳۵

سناریو بدبینانه، رکود اقتصادی در جهان. ۳۶

چگونه رهبران بازاریابی و فروش اروپا اثرات ویروس کوید ۱۹ را کنترل می‌کنند؟. ۳۸

روی عنصر انسانی تمرکز کنید. ۳۸

اولویت‌بندی چالش‌های کارمندان. ۳۸

به کارگیری “آرامش حساب شده” و “خوشبینی محدود”. ۳۹

برقراری ارتباط موثر. ۳۹

توانمندسازی تیم‌ها ۳۹

در عدم قطعیت گام بردارید. ۴۰

پایه‌های رشد آینده را بگذارید. ۴۰

اولویت‌ها را تعیین کنید. ۴۳

تصمیم‌گیرندگان را معرفی کنید. ۴۴

تصمیم بگیرید که چه کاری را نباید انجام دهید. ۴۴

عملکردهای گذشته را کنار بگذارید. ۴۴

درنهایت اعضای تیم خود را برای رهبری بحران آموزش دهید. ۴۶

رهبران زن چگونه توانستند بحران کرونا را مدیریت کنند؟. ۴۶

واقعیت.. ۴۷

قاطعیت.. ۴۷

فناوری.. ۴۸

عشق.. ۴۸

جهان پساکرونا از نگاه اندیشمندان. ۴۸

چشم انداز جهان پس از کرونا ۵۹

کارشناسان از آینده انرژی ایران در جهان پساکرونا می‌گویند. ۶۴

نفت در قرنطینه. ۶۴

بازگشت تقاضای بالای نفت، شاید تا چند سال دیگر. ۶۴

جهان و ژئوپلیتیک پساکرونایی؛ پنج سناریو در مورد آینده جهان پس از کرونا ۶۶

احیای اقتصاد جهان در پساکرونا چگونه رخ می‌دهد؟. ۶۷

سناریوی نخست، نمودار V شکل. ۶۸

سناریوی دوم، نمودار U شکل. ۶۸

سناریوی سوم، نمودار W شکل. ۶۸

سناریوی چهارم، نمودار L شکل. ۶۹

سناریوی پنجم، نمودار  √  شکل. ۶۹

جهانِ پسا کرونا چگونه خواهد بود؟ / نظرات ۱۲ متفکر برجسته از سراسر جهان را بخوانید. ۷۰

جهانی کمتر باز، مرفه و آزاد. ۷۰

جهانی شدن هم همانطور که همه می‌دانیم به پایان خواهد رسید. ۷۱

جهانی شدن بیشتر حول چین محور. ۷۱

دموکراسی‌ها از پوسته خود بیرون خواهند آمد. ۷۲

سود پایین تر، ثبات بیشتر. ۷۲

این بیماری همه گیر می‌تواند یک هدف مفید را ارائه دهد. ۷۲

قدرت آمریکا به یک استراتژی جدید نیاز دارد. ۷۲

تاریخ  کووید-۱۹ توسط برنده‌های بحران نوشته خواهد شد. ۷۲

مرحله‌ای جدید و دراماتیک برای سرمایه داری جهانی.. ۷۳

دولت‌های ورشکسته بیشتر. ۷۳

آمریکا در رهبری جهان شکست خورده است.. ۷۳

روحیه بالای برخی کشورها ۷۳

بازار انرژی در پساکرونا ۷۴

وقوع جنگ اقتصادی. جنگ بر سر سهم کشورها در بازار انرژی. ۷۵

زمین‌لرزه‌ای به نام کرونا ۷۵

تحول سوم بازارهای جهانی انرژی.. ۷۶

سه تحول بزرگ در بازار نفت.. ۷۶

نظام بین‌الملل پساکرونا چگونه خواهد بود؟. ۷۶

سناریوهای جدید صنعت نشر در پساکرونا ۸۲

سناریوهای جدید صنعت نشر در پساکرونا ۸۲

راهکارهای جدید. ۸۲

واکنش شرکت‌های مطرح جهان نسبت به بحران کرونا ۸۳

بازارسازی «اپل» در ایام کرونا ۹۱

کسب‌وکار خود را برای جهان پساکرونا آماده کنید. ۹۳

تحول آتی: اندازه شرکت در اقتصاد دیجیتالی اهمیتی ندارد. ۹۵

چین قدرت بزرگ دوران پساکرونا خواهد بود. ۹۷

ارزیابی شما از ایران در جهانِ پس از کرونا، چگونه است؟. ۹۹

آیا می‌توان تهدید ویروس کرونا را به فرصت تبدیل کرد؟. ۱۰۰

هدف دایملر برای ایام پساکرونا ۱۰۲

تحولات خودرویی پساکرونا ۱۰۲

تغییر استراتژی مرسدس‌بنز. ۱۰۳

نگاه ثروتمندان آسیا به فرصت‌های اقتصادی پسا کرونا ۱۰۴

کرونا چه تاثیری بر بازار خودرو ایران و جهان گذاشته است؟. ۱۰۶

تولید خودرو در ایران. ۱۰۷

جهان پسا کرونا چگونه خواهد بود؟. ۱۰۷

۱۲ اندیشمند برجسته جهانی به این پرسش که جهان پس از کرونا چگونه خواهد بود پاسخ داده‌اند. ۱۰۸

راهکارهای برون رفت از بحران کسب و کار ها در پسا کرونا ۱۱۵

استراتژی های مقابله با کرونا برای کسب و کارها ۱۱۷

مدیر عاملان در حال حاضر چه کارهایی باید انجام دهند: ۱۱۷

کرونا و بهترین کسب و کار ها – کسب و کارهای آنلاین (اینترنتی). ۱۲۱

بهترین کسب و کار ها در شرایط فعلی دنیا ۱۲۱

کرونا بیکار می کند، دیجی کالا و آمازون استخدام می کنند، بهترین کسب و کار ها ۱۲۲

برخی از بهترین کسب و کار در شرایط فعلی.. ۱۲۲

تاثیر ویروس کرونا و کسب و کارهای آنلاین (اینترنتی)، بهترین کسب و کار ها ۱۲۵

بهترین کسب و کار ها ۱۲۵

کرونا و کسب و کار، کار در زمان کرونا ۱۲۵

کرونا و کسب و کار های فعال، بهترین کسب و کار ها ۱۲۶

رابطه کرونا و کسب کار در شرایط فعلی، بهترین کسب و کار ها ۱۲۶

وضعیت کرونا و کسب و کار، بهترین کسب و کار ها ۱۲۶

تاثر کرونا بر کسب و کار های دنیا، کار در زمان کرونا ۱۲۷

کسب درآمد در زمان کرونا از چه روش هایی امکان پذیر است؟. ۱۲۷

پیش‌بینی بیل گیتس از دوران پساکرونا ۱۲۹

هدف‌گذاری بی‌سابقه مزدا برای پساکرونا ۱۳۰

ادامه زیان مالی مزدا ۱۳۱

تغییرات اساسی در زنجیره تأمین جهانی پس از کووید-۱۹. ۱۳۱

جهان پسا کرونا ۱۳۱

هر چیز قدیمی، جدید است.. ۱۳۲

قدم‌هایی به سمت اولویت با مردم. ۱۳۲

فرآیند برنامه‌ریزی عملیات و فروش.. ۱۳۹

تغییر در راه است.. ۱۳۹

راهکارهای برون رفت از بحران کسب و کارها در پساکرونا ۱۴۰

بی شک اقتصاد دنیا در حال زوال است. ۱۴۰

تسلا با ارزش‌ترین شرکت خودروسازی جهان لقب گرفت.. ۱۴۱

روزهای خوب ایلان ماسک در دوران کرونا ۱۴۲

اعتراض به کرونا ۱۴۲

سومین شرکت نوآور جهان. ۱۴۳

سقوط ۷۰ درصدی فروش تویوتا در چین!. ۱۴۳

زندگی در پساکرونا چگونه خواهد بود؟. ۱۴۴

هوندا سایت فروش آنلاین را براى بازار هند راه اندازى کرد. ۱۴۶

خودروسازان در دام کرونا ۱۴۸

اثر دومینویی بحران. ۱۴۸

مقایسه دو بحران در خودروسازی.. ۱۴۹

جهان پساکرونا، دنیای برابرتری است؟!. ۱۵۲

شمار خانواده‌هایی که به کمک نیاز دارند در آمریکا افزایش یافته است.. ۱۵۵

کرونا نتوانست اپل را شکست بدهد. ۱۵۷

ضربه کرونا به صنعت موبایل/ افزایش قیمت نمایشگر و کاهش تولید. ۱۵۹

تأخیر در عرضه آیفون جدید و پیش بینی کاهش رشد اپل. ۱۵۹

کرونا قیمت ال سی دی را افزایش می‌دهد. ۱۶۰

کاهش قدرت خرید و تولید موبایل در سه ماهه نخست ۲۰۲۰. ۱۶۰

زنجیره ساخت و ذخایر موبایل تحت تاثیر کرونا ۱۶۱

کنگره موبایل خسارت دیده اصلی ویروس کرونا ۱۶۲

تولیدکنندگان چینی موبایل گرفتار کرونا ۱۶۲

دنیا در دوران پسا کرونا: فناوری بیشتر، جهانی‌سازی کمتر. ۱۶۳

افزایش جهانی زدایی و کاهش اتکا به چین. ۱۶۶

افزایش نقش سرویس‌های داده محور در زندگی.. ۱۶۶

تثبیت قدرت غول‌های فناوری.. ۱۶۷

اخراج ۸هزار نفر از بزرگترین شرکت خدمات گردشگری جهان. ۱۶۸

رکوردشکنی سهام آمازون، مایکروسافت و فیسبوک؛ رستاخیر پسا کرونا ۱۶۹

شغل هایی که در عصر «پسا کرونا» محبوب می‌شوند. ۱۷۰

تاثیر ویروس کرونا بر تجربه مشتری، تحول تجربه مشتری در بحران کرونا ۱۷۲

ابتکارات صرفه جویانه در ارائه تجربه مشتری.. ۱۷۳

تجربه مشتری در شرایط بحرانی.. ۱۷۳

تجربه مشتری یک مزیت رقابتی غیر قابل رقابت.. ۱۷۴

دوران پسا کرونا و رابطه با مشتری.. ۱۷۴

استراتژی تجربه مشتری مناسب در دوران کرونا ۱۷۴

آسایش احساسی برای مشتریان فراهم کنید. ۱۷۵

تصمیمات مسئولانه اتخاذ کنید. ۱۷۵

مدل مفهومی اقتصاد پساکرونا ۱۷۶

پیش‌بینی مدیرعامل آمازون از اقتصاد پساکرونا ۱۸۲

به دوران پساکرونا خوش‌بینم. ۱۸۲

پارادوکس آمازون در دوران کرونا ۱۸۳

پیش‌بینی مدیرعامل آمازون از اقتصاد پساکرونا ۱۸۶

به دوران پساکرونا خوش‌بینم. ۱۸۷

منابع و مآخذ. ۱۸۹