این نوشتار مبانی نظری و پیشینه تحقیق آموزش مجازی را در پژوهش های داخلی و خارجی مورد بررسی قرار می دهد. 

   آموزش مجازی یکی از شکوفایی‌های پیشرفت تکنولوژی در تعلیم و تربیت می‌باشد. همگام با رشد تکنولوژی و تبلور آن در حوزه یادگیری، متخصصان این حیطه را به این فکر واداشت که به نیاز آموزشی فراگیران از طریق راه اندازی دوره‌های یادگیری الکترونیکی پاسخ گو باشند. آموزش مجازی بسیاری از آرمان‌های آموزشی مانند: یادگیری در هر مکان و هر زمان، یادگیری مشارکتی، خودارزیابی و خود راهبری را تحقق بخشیده است(رستگارپور و گرجی‌زاده،1391). این یادگیری، رویکردی تازه در ارائه محیط یادگیری مجهز، تعاملی و یادگیرنده محور است که در هر زمان و مکانی با به کارگیری منابع و مشخصه‌های فناوری‌های مختلف دیجیتالی و همسو با شکل‌های دیگر محیط‌های آموزشی برای ایجاد نظامی آزاد، منعطف و توزیع شده در آموزش استفاده می‌شود(کرمی، آهنچیان، ابراهیمی،1391).

در سال‌های اخیر آموزش مجازی به عنوان یکی از کاربردهای مهم فن‌آوری‌های جدید اطلاعات و ارتباطات در جهان مطرح و فعالیت‌های گسترده‌ای را در این راستا آغاز گردیده است. با توجه به تغییرات سریعی که در محیط پیرامون در حال شکل‌گیری است، اجرای نظام‌های مجازی به منظور ارایه خدمات و فن‌آوری‌های جدید در زمینه‌ی تدریس و یادگیری به صورت یک نیاز اساسی مطرح شده است(فتحی و اجارگاه، پرداختچی، ربیعی،1390). 

آموزش مجازی یا virtual learning و یا به عبارت دیگر آموزش الکترونیکی e-learning بر بستر اینترنت از راه دور امکان‌پذیر است. یکی از انواع آموزش مجازی و بی شک برترین نوع آموزش مجازی است که طی آن استاد و دانشجو در یک زمان مشخص وارد کلاس مجازی شده ودر یک محیط مجازی با یکدیگر در تعامل قرار میگیرند. در آموزش مجازی آنلاین مدرس می تواند با ارائه فایل های پی دی اف و اسلایدهای پاورپوینت و صدا و تصویر خود مباحث آموزشی مورد نظر را با دانشجویان در میان بگذارد. اشتراک گذاری دسکتاپ کامپیوتر مدرس و نمایش محیط نرم افزارهای مختلف به صورت زنده به فراگیران ، امکان آموزش عملی موضوعات مختلف همچون کار با انواع نرم افزارها را ایجاد می کند.

فهرست مطالب

تعریف نظری آموزش مجازی

تعریف عملیاتی آموزش مجازی

فصل دوم چارچوب نظری و پیشینه پژوهش آموزش مجازی

2    مقدمه    11
2-1    فناوری اطلاعات و ارتباطات    12
2-2    تعامل در آموزش از راه دور    13
2-2-1    تعامل استاد – دانشجو    14
2-2-2    تعامل دانشجو – دانشجو    14
2-2-3    تعامل دانشجو – محتوا    14
2-2-4    تعامل استاد – محتوا    15
2-2-5    تعامل استاد – استاد    15
2-2-6    تعامل محتوا - محتوا    15
2-3    مراحل تکامل فناوری آموزشی    16
2-3-1    فناوری توزیعی    17
2-3-2    فناوری اشتراکی    17
2-3-3    فناوری تعاملی    18
2-4    نظریه‌های مورد استفاده در فناوری‌آموزشی    19
2-4-1    نظریه رفتارگرایی    20
2-4-2    نظریۀ شناخت گرایی    20
2-4-3    نظریۀ سازنده گرایان    21
2-5    دسته‌بندی آموزش الکترونیکی    22
2-5-1    یادگیری شخصی    22
2-5-2    یادگیری جمعی    22
2-5-3    کلاس های مجازی    23
2-6    آموزش از راه دور    23
2-6-1    نسلهای آموزش از راه دور    26
2-6-2    تاریخچه آموزش از راه دور در ایران    28
2-7    آموزش مجازی    28
2-7-1    شیوه‌های آموزش مجازی    32
2-7-2    عناصر آموزش مجازی    34
2-7-3    هدف‌های برنامه درسی    34
2-7-4    فعالیت‌های یادگیری    35
2-7-5    مواد و منابع یادگیری    35
2-7-6    محتوای الکترونیکی    36
2-7-7    استانداردهای محتوای الکترونیکی    37
2-7-8    ابرداده ها    37
2-7-9    بررسی استانداردهاي آموزش و فراگیري الکترونیکی    38
2-7-10    سامانه مدیریت یادگیری    39
2-7-11    نقش معلم در محیط‌های یادگیری الکترونیکی    41
2-7-12    مهارت‌های موردنیاز یادگیرنده الکترونیکی    43
2-7-13    مهارت به کارگیری رایانه    48
2-7-14    مهارت در به کارگیری ابزارهای اینترنتی و سامانه‌های مدیریت یادگیری    48
2-7-15    مهارت در به کارگیری تجارب اولیه    48
2-7-16    مدیریت زمان    49
2-7-17    مهارت‌های زبانی    49
2-7-18    مهارت‌های نوشتاری    50
2-8    رضایت تحصیلی    60
2-8-1    خودتوانی اینترنتی یادگیرنده    62
2-8-2    پاسخگویی به موقع مدرس    63
2-8-3    انعطاف پذیری دوره یادگیری الکترونیکی    63
2-8-4    کیفیت دوره یادگیری الکترونیکی    63
2-8-5    کیفیت فناوری    63
2-8-6    سودمندی سامانه    64
2-8-7    سهولت استفاده از سامانه    64
2-8-8    تنوع در ارزیابی    64
2-9    پیشرفت تحصیلی    65
2-10    ارزشیابی کیفیت دوره‌های یادگیری الکترونیکی    68
2-11    جایگاه مهارت‌های یادگیرنده الکترونیکی در برنامه درسی دانشگاه‌های مجازی    70
2-12    پیشینه پژوهش    74
2-12-1    پژوهشهای انجام شده خارجی    74
2-12-2    پژوهشهای انجام شده داخلی    78
2-13    جمع بندی    87

منابع و مآخذ
منابع فارسی    
منابع انگلیسی