معنای رفع توقیف همان رفع اثر از توقیف است یعنی اقدامی که واحد اجرائ برای جلوگیری از نقل و انتقال مالی انجام داده بتوان با یک اقدام دیگر نقل و انتقال آن را آزاد کرد ، و اگر توقیف جنبه حسی و مادی دارد آن را تحویل و به محکوم علیه مسترد نمود به گونه ای که تصرف مالکانه بازگردد. درک مفهوم اصطلاحی «رفع توقیف» مستلزم درک ابتدایی مفهوم اصطلاحی «توقیف» است. برخی از حقوق دانان توقیف را معادل بازداشت و به معنای منع روان بودن پس از توقیف مال و سلب آزادی تصرفات مالک در آن مال دانسته اند. 

رفع توقیف به معنای تغییر وصف قانونی و بر طرف نمودن آثار قانونی آن به موجب دستور همان مرجع صلاحیّت داری است که دستور توقیف را  صادر کرده است. زیرا؛ صلاحیّت رفع توقیف با همان مرجع صادر کننده دستور توقیف است و مرجع دیگری حق تغییر آن را ندارد. رفع توقیف از اشخاص نیز به معنای اعطای آزادی به شخص توقیف شده و منتفی ساختن دستور توقیف قبلی است.در بحث توقیف دادرسی یا اجرای حکم نیز رفع توقیف مرادف با بر داشتن مانع و جریان مجدد دادرسی یا اجرای حکم است.

درخواست رفع توقیف در مراجع غیر قضایی عموماً تابع شرایط خاصّی است. برای رفع توقیف اصولی باید رعایت شود، که ما این اصول را به شرح مباحث جداگانه مورد بحث قرار می دهیم. اهم این اصول شرایط رفع توقیف از مال و صلاحیّت مرجعی که دستور رفع توقیف را صادر می کند می باشد. که ما هریک از آن موارد را در چند اصل جداگانه بررسی می کنیم.

فهرست مطالب

رفع توقیف از اموال غیر منقول 

بحث اوّل: معنا و ماهیّت رفع توقیف    
گفتار اوّل: معنای رفع توقیف    
بند اوّل: در لغت    
بند دوّم: در اصطلاح    
گفتار دوّم: رفع توقیف در مراجع قضایی    
بند اوّل: اجرای حکم دادگاه    
بند دوّم: اعتراض به تأمین خواسته    
الف) شکست قطعی خواهان در دعوا    
لغو قرار در اثر اعتراض به تأمین خواسته    
الف) لغو قرار در اثر عدم تقدیم دادخواست ماهوی    
ب) لغو قرار تأمین به درخواست خواهان    
ج) لغو قرار به علّت از بین رفتن موجب تأمین    
بند سوّم: اعتراض به دستور موقّت    
الف) رفع اثر از دستور موقّت به علت مرتفع شدن جهت    
ب) رفع اثر از دستور موقّت به علت اقامه نکردن اصل دعوا    
بند چهارم: رفع اثر از رأی دیوان عدالت اداری    
بند پنجم: اعتراض شخص ثالث مبنی بر رفع توقیف    
گفتار سوّم: رفع توقیف در مراجع غیر قضایی    
بند اوّل: رفع توقیف در اداره ثبت اسناد    
بند دوّم: رفع توقیف در هیأت حل اختلاف مالیاتی    
بند سوم: رفع توقیف در تأمین اجتماعی    

مبحث دوّم: شرایط رفع توقیف    

گفتار اوّل: در خواست رفع توقیف    
گفتار دوّم: شخص ذی سمت در رفع توقیف    
گفتار سوم: تعیین و معرفی مال جای گزین    

گفتار چهارم: تفکیک توقیف عین مال غیر منقول از توقیف منافع    

منابع