دانلود پایان نامه رشته ادبیات
بررسی صفات خداوند در کلام سعدی
مقدمه
«اسماء بر اسماء ذات و اسماء صفات و اسماء افعال تقسیم می شوند گرچه همة آنها اسماء ذاتند ولکن به اعتبار ظهور ذات در آنها به نام اسماء ذات نامند و به اعتبار ظهور صفات در آنها، اسماء و صفات نامند و به اعتبار ظهور افعال، اسماء افعال نامند.
اسماء ذات عبارتند از: الله- الرب- الملک- القدوس، السلام، المؤمن، المهیمن، العزیز، الجبار. المتکبر، العظیم، العلیم، الظاهر، الباطن، الاول، الاخر، الکبیر، الجلیل، المجید، الحق، المبین، الواحد، الماجد، الصمد، المتعال و اسماء صفات: الحی، الشکور، القهار، القاهر، المقتدر، القوی، القادر، الکریم و اسماء افعال: المبدأ، المعید، الوکیل، الباعث، المجیب، الواسع، الحسیب، المنیب، الحافظ، المعز، المذل، الحکیم، العدل، اللطیف، المحیی، المیت، الوالی، التواب، المنتقم.
اسماء الهیه صور متمیزة در علم حق اندو این صور متمیزه در ازل فائض شده اند و از ذات حق به واسطة فیض اقدس. و آن صور علمیه در مقام تقرر در عین که با تمام توابع و لزوم در عین می آیند اعیان نامند و اعیان ثابته نسبت به اسماء ابدان و نسبت به اعیان خارجیه، ارواح و واسطه در ایصال فیض اند به اعیان خارجیه.صوفیه گویند وجود حق را اسماء و صفاتی است که لوازم ذات او است و مراد از اسماء در کلمات آنها، الفاظی مانند عالم و قادر و غیره نیست بلکه مراد آنها از اسماء حق، مثلاً معنی عالم و قادر است همانطور که مراد از صفات اعراض زائده بر ذات نمی باشد». (1)
«اسماء الهی در قرآن برخی به معنی نقل شده است کلمة الله غالباً صدمین اسم و گاه نیز اسم اعظم که جامع جمیع اسماء است، خوانده می شود.خداوند به مناسبت نام های متفاوتی که از او در قرآن آمده، تفسیرهای متعددی شده است. برخی به صرف ظاهر اسماء دلالت کرده اند (ظاهریه، مجسمه) و برخی نیز، مجازهایی در این باب قایل شده اند. نزد اندیش مندان مسلمان، صفات خداوند به دو قسم ثبوتی که دارای ایجابی است مانند علم و قدرت و.... و صفاتی سلبی که دارای معنی سلبی است تقسیم می شود. نزد آنها سلب سلب، ایجاب است. بنابراین حقیقت آن ایجاب، کمال می-باشد زیرا نفی نفی، اثبات است. صفات اضافی زاید که برحق نسبت داده شده مانند خلاقیت و.... از افعال انتزاع یافته-اند». (2)
اوصاف ذات اقدس باری تعالی همان است که قرآن بر می شمارد. «شیخ اجل- سعدی- صفات الهی را در پیچ و خم مسائل فلسفی که باعث سردرگمی شود بیان نمی کند بلکه با ساده ترین استدلال آن را به تصویر می کشد و این باعث روی آوردن عوام به آثار او بویژه گلستان و بوستان شده است.البته برخی بر او در بیان صفات الهی و پی بردن از اثر به وجود مؤثر خرده گرفته اند: «سعدی می خواهد از خداشناسی دم زند قصیدة فصیحی (3) می سراید که اگر زیبایی الفاظ و حسن تعبیر را از آن بردارند دیگر چیز قابل ذکری باقی نمی ماند. خواص ذاتی اشیاء را یک یک بر می شمرد و آن را دلیل وجود صانع قرار می دهد. این نحوة استدلال ضعیف و عقیم است؛ از اینکه به منکری بگویند: نگاه کن درخت زردآلو چگونه زردالو می دهد، گرهی گشوده نمی شود و ملحدی ایمان نمی آورد».
(4) از عده ای که استدلال سعدی را عقیم دانسته اند باید پرسید کدام شیوه استدلال قوی است؟ به صرف گفتن اینکه این ها خواص ذاتی اشیاء است پایة استدلال سست می شود؟ این روشی است که در عین برهانی بودن، با فطرت انسان، منطبق و سازگار است و امروز که قلمرو دانش وسعت بی سابقه ای یافته و آدمی بر بسیاری از علوم و فنون و اسرار جهان آگاهی حاصل کرده است باز راهنمای آدمی به مشرب توحید همین نظم و شور و نوامیس حاکم بر جهان آفرینش است و دانشمندان علوم تجربی باز براساس همین قوانین بر وجود نظم و شعور و اثبات صانع هستی استدلال می کنند:
کلمات کلیدی:
بوستان
گلستان
صفات خداوند
فهرست مطالب
بررسی صفتهای الهی
پینوشت:
صفت «بخشنده»
پینوشت:
صفت «تواب»
پینوشت:
صفت «جبار»
پینوشت:
صفت «جهان آفرین»
پینوشت:
صفت «حق»:
پینوشت:
صفت «خالق»:
پینوشت:
صفت «داور»:
پینوشت:
صفت «دستگیر»
پینوشت:
صفت «دوست»
پینوشت:
صفت «رحمت»
پینوشت:
صفت »رزاق»:
پینوشت:
صفت «سبحان»
پینوشت:
صفت «ستار»
پینوشت:
صفت «عالم الغیب»
پینوشت:
پینوشت:
صفت «علیم»
پینوشت:
صفت «غنی»
پینوشت:
صفت «فضل»
پینوشت:
صفت «قادر»
پینوشت:
صفت «قدیم»
پینوشت:
صفت «قهار»
پینوشت:
صفت «کبریاء»
پینوشت:
«صفت کریم»
پینوشت:
صفت«لطیف»
پینوشت:
صفت «مالک»
پینوشت:
صفت «مجیب»
پینوشت:
صفت «مستعان»
پینوشت:
صفت «واحد»
پینوشت:
صفت «وصف ناشدنی»
پینوشت:
صفت «وهاب»
« پینوشت»
صفاتی دیگر
صفاتی دیگر
نتایج کلی پژوهش
فهرست منابع و ماخذ:
فهرست اعلام
قیمت: 25٬000 تومان
قیمت: 33٬000 تومان