نقش زن در جامعه اندلس با تاکید بر شعر و ادبیات

دانلود پایان نامه کارشناسی ارشد رشته ادبیات

نقش زن در جامعه اندلس با تاکید بر شعر و ادبیات

 
چکیده :
اندلس، که در کتب مختلف، «ارض الفردوس المفقود» نام برده شده است، سرزمینی سرسبز، زیبا، و بارور، با باغ ها، رودها، کوه ها، دشت ها، و شهرهای متمدن و آباد بود، که به دلیل دل بستگی فرمان روایان آن به فرهنگ، مراکز پرشمار علمی در آن پدید آمد و آثار فرهنگی و ادبی از شرق عربی به آن جا منتقل شد. ادبیات نیز در اندلس گسترشی فراوان داشت. شعر و شاعری از جایگاهی والا برخوردار بود و شعرا، که نزد پادشاهان وجهه ای خاص داشتند، در گردهم آیی های آن ها شرکت می کردند. زنان نیز در جنبش علمی، ادبی، و فرهنگی اندلس نقش داشتند. آنان بر پایه آموزه های اسلام که جست و جوی علم را برای همه زنان و مردان واجب می داند به یادگیری روی آوردند و کم کم با مهارت در بیش تر علوم و فنون، به نشست های علمی و ادبی درباریان و بزرگان راه یافتند و با تشکیل جنبش ادبی در اندلس، مکتب شعری دیگرگونی را پدید آوردند.
 
 
این رسالة شامل بخش های زیر است:
- بخش اول شامل شرایط جغرافیایی و تاریخی این سرزمین است.
- بخش دوم شامل شعر اندلسی، ویژگی ها وتفاوت های آن با شعر شرقی، فنون شعری از قبیل (وصف، غزل، فخر، مجون، حکمت، موشح و زجل و...) است.
- بخش سوم به پنج گفتار اختصاص دارد. در این بخش سعی شد تا جایگاه اجتماعی و فرهنگی زن در اندلس، زن و علوم گوناگون، نقش زن در ادبیات اندلس، زن و هنر و نقش زنان اندلس در سیاست رامعرفی کنم.
-بخش چهارم که مهمترین بخش این تحقیق را دربر می-گیرد به «بررسی سروده های زنان شاعر اندلس» اختصاص دارد. در این بخش سعی کردم تعداد سی تن از زنان شاعر را که آزاد و یا کنیز بوده اند معرفی  کنم و این شاعران را برحسب قرونی که در آن می زیسته اند، دسته-بندی نمایم.
در بخش نتیجه گیری هم به اغراض مختلف شعری از قبیل غزل، مدح، رثا، هجا، فخر، موشح و ... پرداختم.
 
از مجموعه شعر زنان اندلس به دست می آید که بیشتر اشعارشان در زمینه غزل بوده است، که گاهی این غزل ها عفیف و گاهی غیرعفیف بوده اند.برخی از آن نیز در سرودن مدح به شهرت رسیده اند. چنانکه می بینیم تعدادی از این زنان مدح رابه منظور تکسب، و برخی دیگر برای مدح و ستایش امرا و خلفا، و برخی دیگر از این شاعران که کنیز بوده اند برای آزاد شدن سروده اند. زنان شاعر اندلس در میدان هجا نیز کمتر از مردان نبوده اند و هجای گزنده و زشت تری نسبت به مردان سروده اند. رثاء، که نوعی نوحه سرایی و گریه و زاری است یکی دیگر از موضوعات شعری است که زنان اندلس به آن پرداخته، و در آن عواطف و احساسات زنان اندلسی را به تصویر کشیده اند. برخی از این زنان شاعر به اصل ونسب، زیبایی وخوش خطی خود افتخار کرده و اشعاری در زمینه فخر سروده اند. آنان در سرودن موشح نیز چون مردان به رقابت پرداخته اند واشعاری در این خصوص سروده اند.لازم به ذکر است که برخی از زنان شاعر اندلس در عرصه شاعری گوی سبقت رااز مردان ربوده اند و در بسیاری از فنون شعری به مقام و درجات والایی رسیده اند که دلالت بر طبع و ذوق فراوان شعری این شاعران دارد.
 
 
 
کلمات کلیدی:

زنان شاعر اندلس

نقش زن در جامعه اندلس

سروده های زنان شاعر اندلس

بررسی حرکت و جنبش ادبی زنان اندلس

 
 
فهرست مطالب
 

بخش اول :موقعیت جغرافیایی و تاریخی سرزمین اندلس

۱-۱ واژه‌ی اندلس     ۵-۴
۲-۱ جغرافیای اندلس     ۵

۳-۱ نگرشی کوتاه به تاریخ اندلس     ۸-۷

۴-۱ فتح اندلس به دست مسلمین     ۸
 

بخش دوم:۱-۲ شعراندلس     ۱۲

۲-۲ مراحل شعر اندلس     ۱۳

۳-۲ ویژگی‌های شعر اندلسی    ۱۷

۴-۲ مضامین شعری در اندلس     ۲۰

۵-۲ موشح و زجل     ۲۶
۶-۲ زجل در ادب اندلسی    ۲۹
 

بخش سوم:۱-۳ جایگاه اجتماعی و فرهنگی زن در اندلس     ۳۱

۲-۳ زن و علوم گوناگون     ۳۲

۳-۳ نقش زنان در ادبیات اندلس     ۳۸

۴-۳ زن و هنر     ۴۱

۵-۳ نقش زنان اندلس در سیاست     ۴۵

 

بخش چهارم :مشهورترین زنان شاعر اندلس

۱-۴ شاعر قرن دوم
حسانه التمیمیه     ۴۹
۲-۴ شاعران قرن‌های سوم و چهارم     ۵۵
قمر     ۵۶
عائشه بنت احمد القرطبیه     ۵۸
حفصه بنت حمدون الحجاریه     ۶۱
أنس القلوب     ۶۳
مریم بنت یعقوب الأنصاریه     ۶۷
۳-۴ شاعران قرن پنجم     ۷۰
الغسانیه البجانیه     ۷۱
زینت المریه     ۷۴
اعتماد الرمیکیه     ۷۵
بشینه بنت المعتمد     ۷۸
العبادیه     ۸۴
غایه المنی     ۸۶
ام الکرام بنت المعتصم بن صمادح     ۸۸
أمه العزیز    ۹۰
صفیه بنت عبدالله الرّیی    ۹۲
ام العلا بنت یوسف     ۹۳
ولاده بنت المستکفی    ۹۶
مهجه بنت التیانی القرطبیه     ۱۰۴
عتبه     ۱۰۵
۴-۴ شاعران قرن ششم و هفتم     ۱۰۶
حفصه بنت الحاج الرکونیه     ۱۰۷
حمده بنت زیاد بن بقی العوفی     ۱۱۸
نزهون بنت القلاعی غرناطیه     ۱۲۲
شلبیه الأندلسیه     ۱۲۹
هندکنیز أبی محمد عبدالله بن مسلمه الشاطبی     ۱۳۲
أسماء العامریه     ۱۳۳
أم الهناء بنت القاضی     ۱۳۴
قسمونه بنت اسماعیل الیهودی     ۱۳۵
ام السعد بنت عصام الحمیری     ۱۳۷
سلمی بنت القراطیسی     ۱۳۸
کلید تمرکز زنان شاعر اندلس     ۱۴۰
 
نتیجه گیری    ۱۴۲
فهرست منابع و مآخذ     ۱۴۸
چكیده عربی  156
چكیده انگلیسی 157
 

نظرات کاربران

نظرتان را ارسال کنید

captcha

فایل های دیگر این دسته