دانلود تحقیق رشته مدیریت
پیشینه ارزیابی عملکرد در ایران و بررسی سیستم های سنتی و نوین آن
هدف از این تحقیق پیشینه ارزیابی عملکرد در ایران و بررسی سیستم های سنتی و نوین آن بصورت کامل و جامع و با منابع جدید می باشد
مقدمه
ارزيابی عملكرد، به مجموعه اقدامات و فعاليت هايی اطلاق می‌گردد كه به منظور افزايش سطح استفاده بهينه از امكانات و منابع در جهت دستيابی به هدفها و شيوه‌ای اقتصادی توام با كارايی و اثر بخشی صورت مي‌گيرد.اگر سابقه ارزیابی عملکرد را مورد کاوش قرار دهیم باید به تاریخ زندگی بشر برگردیم درست زمانی که افراد کار کردن به صورت گروهی را آغاز کردند. شیوه ارزیابی در آن زمان بر اساس قضاوت های ذهنی و شخصی مسئول گروه بوده است. به همین ترتیب شیوه ارزیابی عملکرد و اهدافی را که دنبال می کند در دوره های مختلف مدیریت (کلاسیک، نئوکلاسیک....) و همچنین در کشورهای مختلف بصورت گوناگون اجرا شده است.
ارزيابی عملكرد سالهای متمادی است كه در بخش دولتی در اغلب كشورهای جهان پيشرفته و تعدادی از كشورهای در حال توسعه مرسوم گرديده است. در اين كشورها تصويب قوانين خاص ارزيابي عملكرد جزء الزامات محسوب مي‌شود.گذشته از پايگاه قانوني ارزيابي عملكرد در كشورها و صرف نظر از حد و مرزی كه بابت آن در نظر گرفته می‌شود ضرورت ارزيابی اعمال و تصميمات مديران و عملكرد دستگاهها در شرايطی كه به دليل محدوديت امكانات، خواست ها و تقاضاهای در حال افزايش اقتصادی و اجتماعی از سوی آحاد مختلف جامعه در برابر دولت ها قرار دارد. شرط پاسخگويی به نيازهای مطرح شده و دستيابی به هدفهای پيشرفت و توسعه و برقراري نوعی تعادل بين تقاضا و استفاده از منابع جامعه از طريق ارزيابی و نظارت مستمر و جامع قلمداد می‌گردد.ارزیابی عملکرد فرایند سنجش واندازه گیری و مقایسه میزان و نحوه دستیابی به وضعیت مطلوب با معیارها و نگرش معین در دامنه و حوزه تحت پوشش معین با شاخص های معین با هدف بازنگری اصلاح و بهبودمستمر آن می باشد (دفتر ارزیابی عملکرد مدیریت، 1380)
تعاريف ارزیابی عملکرد
کنترل بطور عام و ارزیابی عملکرد به طور خاص از مهمترین روش های اجرایی اعمال مدیریت اثر بخش است. لازمه کنترل موثر سنجش و ارزیابی است. بر اساس ضرب المثل معروف مدیریتی ((هر آنچه که قابل سنجش نباشد قابل کنترل نخواهد بود)) می توان گفت که هر آنچه قابل کنترل نباشد مدیریت پذیر نخواهد بود. علاوه بر تغییر سیستم ارزیابی عملکرد از مهم ترین اقدامات مدیریتی جهت ایجاد تحول در سازمان تلقی می شود. از این رو امروزه هم در بعد نظری و نیز از بعد عملی مقوله ارزیابی عملکرد مخصوصاً درسطح سازمانی مورد توجه صاحبنظران و مدیران واقع شده است (محمد حسن قلیزاده، 1389) ارزيابي عملكرد به مجموعه اقدامات و اطلاعاتی اطلاق می گردد كه به منظو افزايش سطح استفاده بهينه از امكانات و منابع در جهت دستيابی به هدف ها به شيوه ای اقتصادی توأم با كارايی و اثر بخشی صورت مي‌گيرد، بطوريكه، ارزيابی عملكرد در بعد “نحوه استفاده از منابع” اساساً در قالب شاخص های كارايی بيان می‌شود. اگر در ساده ترين تعريف نسبت داده به ستاده را كارايی بدانيم، نظام ارزيابي در واقع ميزان كارايی تصميمات مديريت در خصوص استفاده از منابع و امكانات را مورد سنجش قرار می‌دهد كه عمده‌ترين شاخص آن صرفه اقتصادی يا بهينه بودن فعاليت‌ها می‌باشد. از سوی ديگر ارزيابی عملكرد در “بعد سازمانی” معمولاً متعارف اثر بخشی فعاليت‌ها است. منظور از اثر بخشی، میزان دستيابی به اهداف و برنامه‌ها با ويژگی كارا بودن فعاليت‌ها و عمليات است (رمضان زاده،1390)
نیلی وهمکارانش (1995)بیان کرده اند که اندازه گیری عملکرد مبحثی است که در مورد آن بحث زیادی صورت گرفته است اما کمتر تعریفی از آن ارائه شده است .از این رو آنها اندازه گیری عملکرد را فرآیند کمی سازی فعالیت تشریح می کنند (آریا،1381). با این تفاسیر می توان اندازه گیری عملکرد را این چنین تعریف کرد:
((اندازه گیری عملکرد فرآیندی است که فعالیتهای سازمان را بگونه ای اندازه گیری می کند تا سازمان در سایه بهبود فعالیتها هزینه ها را کاهش داده ونحوه انجام عملیات در سازمان را بهبود بخشد همچنین از ماموریت سازمان پشتیبانی نماید.))
با این تعریف باید فعالیتهایی را در سازمان یافت که: 1- قابل درک باشند.2- بتوان آنها را مورد پایش قرار داد.3- به نوعی قابل اندازه گیری باشند.
این فعالیتها اساس عملکرد سازمان است و عملکرد سازمان را مشخص می کند. صاحب نظران مدیریت معتقدند سیستم های ارزیابی عملکرد بایدبه طور ادواری مورد بازنگری قرار گیرند که این امر ناشی از تغییر ارزش های محوری هدایت کننده سیستم های ارزیابی عملکرد است. از این رو نظام ارزیابی باید متناسب با رشد و توسعه سازمانها باشد و توسعه تکنولوژی ساختار رقابت داخلی و جهانی مزیت کیفیت جایگاه سازمان و کالا و خدمات ارائه شده و.....را در ارزیابی عملکرد مورد توجه قرار دهند (برازنده جدی،1385)
تاريخچه ارزيابي عملكرد
سابقه ارزيابی به گذشته‌های بسيار دور بر مي‌گردد. مطالعات نشان می‌دهد كه همواره در شكل گيری اجتماعات بشری تحت عنوان قبايل، پديده تقسيم كار در بين اعضای قبيله در مواردی نظير شكار، ايجاد امكان استراحت و غيره وجود داشته است. در اين دوران ارزيابي عملكرد به صورت ابتدايی موجود بوده است به گونه ای كه افراد موفق به گرفتن پاداش يا احتمالاً ترفيع مقام نايل شدند. نظام ارزيابی عملكرد به صورت رسمی، در سطح فردی و سازمانی از سال1800 ميلادی توسط رابرت اون در اسكاتلند در صنعت نساجي برای اولين بار مطرح گرديد، بطوريكه كالاهای توليد شده با استفاده از چوب‌هايی در رنگ‌های مختلف درجه بندی شدند كه اين كار در واقع نوعی ارزيابی از كيفيت و يا ستاده سازمان بوده است.در عصر حاضر، ارزيابی عملكرد در مقايسه با گذشته تكامل يافته و هم پا با سير توسعه انديشه‌های مديريت، فرايند، ماهيت و كاركردهای ان توسعه و گسترش زيادی يافته است (دفتر ارزیابی عملکرد مدیریت، 1380).
ديدگاههاي سنتي و نوين در ارزيابي عملكرد
نظام ارزيابی عملكرد را می‌توان از زوايای متفاوتی مورد بررسی قرار داد. دو ديدگاه مهم در خصوص ارزيابی عملكرد وجود دارد: 1) ديدگاه سنتی و 2) ديدگاه نوين. در ديدگاه سنتی، مهمترين هدف ارزيابی، قضاوت و ارزيابی عملكرد می‌باشد در حالی كه در ديدگاه مدرن، فلسفه ارزيابی بر رشد و توسعه و بهبود ظرفيت ارزيابی شونده متمركز شده است. ساير تفاوتهای اين دو ديدگاه را می توان به صورت زير بيان كرد:
نقش ارزيابي كننده: در ديدگاه سنتی ارزيابی كننده، هادی، مشورت دهنده و تسهيل كننده عمليات و عملكردها مي باشد.
دوره ارزيابي: در دیدگاه سنتی ارزیابی عملکرد، مهمترین هدف ارزیابی قضاوت و ارزیابی عملکرد می‌باشد. دیدگاه سنتی عملکرد دیدگاهی گذشته نگر دارد. در حالی که در دیدگاه مدرن فلسفه ارزیابی بر رشد و توسعه و بهبود ظرفیت ارزیابی شونده متمرکز شده است و ارزیابی در راستای چشم انداز و اهداف آتی سازمان برنامه ریزی واجرا می‌شود (نجفی و سایرین،1388: 161-147)
هدف: در ديدگاه سنتی هدف كنترل ارزيابی دهنده و مچ گيری است و اعمال سبك دستوری و محاكمه‌ای از ويژگي های بارز آن به شمار مي‌آيد در حالي كه در ديدگاه مدرن، هدف اموزش، رشد و بهبود بهسازی افراد و سازمان اهداف می‌باشد.
دلیل این‌که امروزه بیشتر سیستم های ارزیابی عملکرد‌‌سنتی ، استاتیک می‌باشند این است که این سیستم ها در برابر تغییرات داخلی و محیط خارجی سازمان پویا و حساس نیستند (رمضان زاده، 1390).
فهرست مطالب
ارزیابی عملکرد
2-1-1- مقدمه 11
2-1-2- تعاریف ارزیابی عملکرد 11
2-1-3- تاريخچه ارزيابي عملكرد 13
2-1-3-1- ارزيابي عملكرد در ايران 13
2-1-4- ديدگاههاي سنتي و نوين در ارزيابي عملكرد 14
2-1-5- سیستمهای ارزیابی عملکرد سنتی و نوین 15
2-1-5-1- سیستمهای سنتی ارزیابی عملکرد 16
2-1-5-1-1- سیستم اندازه گیری حسابداری 16
2-1-5-1-2- روش ABC 17
2-1-5-1-3- روش ارزش افزوده اقتصادی 17
2-1-5-1-4- روشهای ارزیابی عملکرد افراد 18
2-1-5-2- سیستمهای نوین ارزیابی عملکرد 18
2-1-5-2-1- نظام مدیریت کیفیت ایزو 18
2-1-5-2-2- نظام مدیریت بر مبنای هدف 19
2-1-5-2-3- نظام مدیریت کیفیت جامع 19
2-1-5-2-4- روش بالدریج 20
2-1-5-2-5- نظام مدیریت هوشین 20
2-1-5-2-6- مدل تعالی سازمانی اروپا 21
منابع