توضیحات کامل :

این نوشتار مبانی نظری و پیشینه تحقیق معنویت می باشد. در بخش اول چارچوب و مبانی نظری معنویت تشریح می شود و در بخش دوم پیشینه نظری تحقیق معنویت در پژوهش های داخلی و خارجی مورد بررسی قرار می گیرد.

 
 
 
 
 ″چرا امروزه بسیاری از مردم٬ از جمله متخصصان سلامت روان این اندازه به موضوع معنویت علاقه مند هستند؟″ به نظر می رسد یك دلیل آن پیر شدن نسل متعلق به انفجار جمعیت‌‌ در میانه سالهای 1946 و 1964 و سوال اساسی است كه پیری در آنها بر می انگیزد. برای مثال از خود می پرسند چگونه می توان در زندگی معنایی یافت وقتی كه همه چیز به مرگ ختم می شود؟ دلایل دیگری نیز وجود دارد. همراه با افزایش بی سابقه ثروت و دارایی در دو دهه 1980و1990 بسیاری از مردم از فرمول های سنتی كه برای كسب شادمانی و خوشبختی بر كسب در آمدهای مالی و بلند پروازی های خود محورانه تاكید می كردند٬ سرخورده شده بودند.
 
 
 
 تعارض در این جاست كه هر چقدر فرد ثروتمندتر شود٬ میزان شادمانی او یكسان باقی می ماند. میرز  (2000) اشاره می كند كه اگر چه درآمد آمریكایی ها همراه با تورم، نسبت به سال1957به دو برابر خود رسیده است٬ اما شادمانی همچنان ثابت باقی مانده وحتی میزان افسردگی ها نیز به مقدار قابل توجهی افزایش یافته است. در واقع همان گونه كه میرز (2000) بیان می كند: "ما ابرمصرف گراها٬ دیگر از مادی گرایی بی امان حالمان بهم  می خورد. ما غول های موفقیت از بلند پروازی كوركورانه و اعتیاد به كار بیزار شده ایم. ما آدم های به اصطلاح قوی احساس ،ازخود بیگانگی كمی را درخود تجربه می كنیم و در میان این همه یاس و از خود بیگانگی، بسیاری تشنه تجربه ای معنوی و جامعه ای مذهبی هستند دلایل خاص دیگری نیز وجود داردكه نشان می دهد چرا معنویت به بحثی داغ و جذاب در میان متخصصان سلامت روان تبدیل شده است. 
 
 
 
یكی از آنها شناخت و محدودیت های روان درمانی و درمان دارویی در كمك به مراجعان در جهت مقابله٬ تغییر و رشد است. حتی زمانی كه بهترین شیوه های درمانی مورد استفاده قرار می گیرند بیماران ما هنوز به شدت از مشكلات خود رنج می برند. دلیل  دیگر آن است كه چند فرهنگی بودن بخش اساسی از فعالیت بالینی محسوب می شود. به نظر می رسد مذهب و معنویت بخشی اساسی از دنیای فرهنگی مراجعان است و سرانجام این كه٬ متخصصان امر به شدت از نتایج تحقیقاتی كه نشان دهنده ارتباط مثبت میان فعالیت های مذهبی و سلامت روان می باشند متاثر بوده اند٬ هر چند كه چنین ارتباطاتی ثابت نمی كند كه مذهب لزوماً موجب سلامت روان میشود. چرا معنویت به جای مذهب واژه منتخب مردم شده است؟ به نظر می رسد بسیاری از مردم از مذاهب سنتی و نهادهای مذهبی ناراضی یا مایوس شده اند. تحقیقات ثابت می كند عده ای از مردم كه خود را انسان هایی معنوی اما غیر مذهبی قلمداد می كنند٬ احساسات شدیداً مذهبی  دارند (اسپیلكا  ، 2003). 
 
آنها می خواهند مسیری مقدس را بیابند اما نمی خواهند به توشه ای كه مذهب سنتی برای آنها به ارمغان می آورد تن دهند. آنها مایلند مسیر معنوی شخصی خویش را خود خلق كنند. مسیری كه غالباً از مذاهب سنتی٬ فلسفه٬ نوشته های عامه پسند در باب معنویت و بخصوص تجربیات شخصی خودشان به گونه ای التقاطی الهام می گیرد. تحقیقات بر اهمیت تجربه شخصی تأكید میكند و نشان می دهد افرادی كه خود را انسان هایی "معنوی" می دانند از تجربیات عرفانی و متعالی خویش برای خلق مسیر معنوی خود استفاده بیشتری می كنند (اسپیلكا، 2003). واژه معنویت چنان گسترده است كه كوشش هایی از این دست را برای یافتن ارتباط با وجودی مقدس در خارج از چارچوب های سنتی مذهبی در بر می گیرد. با وجود این٬ یك مشكل عمده آن است كه خود این واژه معنایی بس گسترده٬ فراگیر و بنابراین مبهم دارد. اگر از عموم مردم عادی بخواهید معنویت را تعریف كنند٬ عموماً مكث كرده و شروع به تقلای فكری می كنند. چنین كاری بی دلیل نیست. تعریف این واژه واقعاً دشوار است. آنچه در پی می آید نشان دهنده بهترین تلاش محقق در جهت تعریف معنویت با بهره جستن از مفاهیم اساسی و ساده تر می باشد.
 
 
 
 
 
 
فهرست مطالب

چارچوب نظری و پیشینه پژوهش معنویت

مبانی نظری تحقیق معنویت

1-5-1-1-تعاریف مفهومی معنویت 6
1-5-1-2-تعریف عملیاتی معنویت 6
1-5-1-3- تعریف  عملیاتی مؤلفه های معنویت 6
1-5-2-سلامت روان 6
1-5-2-1-تعریف مفهومی سلامت روان 7
1-5-2-2-تعریف عملیاتی سلامت روان 7
1-5-2-3- تعریف  عملیاتی مؤلفه های سلامت-روان 7
1-5-3-امید 7
1-5-3-1-تعریف مفهومی امید 7
 1-5-3-2-تعریف عملیاتی امید 7
1-5-3-3- تعریف  عملیاتی مؤلفه های امید 7
2-1-1-معنویت 11
2-1-1-1- همپوشی بین معنویت و مذهب 13
2-1-1-2- تعالی 14
2-1-1-3- تعالی تجربی 14
2-1-1-4- مدل مقابله ای سنجش 15
2-1-1-5- مدل مقابله در اصطلاح بالینی 16
2-1-1-6- کاربردهای مدل مقابله ای در کار بالینی 17
2-1-1- 7- سنجش مذهب در بافت دیگر روش های مقابله 18
2-1-1- 8- مقابله مذهبی مثبت و منفی 19

پیشینه تحقیق در مورد معنویت

منابع