توضیحات کامل :

دانلود پایان نامه رشته حقوق

تفسیر قانون اساسی ایران و آمریکا؛اصول،رویکردها و مراجع

 
چکیده
تفسیر قانون اساسی اگرچه از نظریة کلّی تفسیر قانون مستثنا نیست اما به ‌دلیل همسنگی با متن قانون اساسی و همبستگی با مسائل سیاسی، اجتماعی از پویایی و برجستگی خاصی برخوردار است. همین ویژگی‌ها موجب شده‌است، از یک‌طرف در نظام‌‌های سیاسی گوناگون مراجع متنوعی برای آن در نظر گرفته شود و از طرف دیگر دو نظام حقوقی مطرح جهان روش‌های گوناگونی را برای توصیف و طبقه‌بندی رویکرد‌های تفسیری این حوزه پیشنهاد ‌نمایند؛ مکاتب تفسیری نظام حقوقی«رمی- ژرمنی»- مبتنی بر سیر علمی- تاریخیِ تحول تفسیر قانون مدنی در فرانسه- عبارت‌اند از:
مکتب تحت اللفظی، مکتب تاریخی و مکتب علمی‌آزاد؛ و رویکرد‌های تفسیری نظام «کامن‌لا»- مبتنی بر تجربة عملی و مطالعات فلسفی و زبانی- عبارت‌اند از: متن‌گرایی، اصل‌گرایی و عمل‌گرایی. 
 
اگرچه به‌دلیل نحوة انتخاب اعضا دیوان‌ عالی ایالات ‌متحده مرجعی سیاسی- قضایی محسوب می‌شود و شورای‌ نگهبان جمهوری ‌اسلامی ‌ایران مرجعی قانونی با گرایشات فقهی و حقوقی است، اما هر دو از رویکرد‌های مختلف تفسیری بهره می‌گیرند و ادبیات تفسیری نظام «کامن‌لا» بهتر از مکاتب تفسیری مطرح در نظام حقوق نوشته می‌تواند رویکرد‌های هر دو مرجع را توصیف کند.
 
 
کلمات کلیدی:

متن‌گرایی

اصل‌گرایی

عمل‌گرایی

تفسیر قانون اساسی

دیوان عالی ایالات متحده

شورای نگهبان قانون اساسی

 
 
 
مقدمه
اصول منطقی حاكم بر تغییر قانون‌اساسی را به دو شكل می‌توان مطرح كرد: یكی به صورت واردشدن در اصول منطقی تفسیر از حیث الفاظ و اصول عملیه، چنان‌كه در علم اصول مطرح است... اما این بحث قدیمی است و علاوه بر این، درددل‌های ما را هم بیان نمی‌كند. بنابراین، ما از اینجا آغاز می‌كنیم كه تفسیر چیست؟ بعضی‌ها تصور می‌كنند كه تفسیر به‌معنای تأویل و منحرف‌كردن است، اما این تصور اشتباه است و این‌گونه نیست، تفسیر یعنی تعیین معنای یك متن و قلمرو آن در مقام اجرا.بعضی مسائل و قضایا روشن هستند و تنها باید مصداق اجرایی ‌آن را معین كرد، مثلاً مجازات قتل عمد اعدام است یا ۱۸ سال، سن رشد است كه در این موارد كبرای قیاس روشن است. چنان‌كه در این مثال‌ها معانی قتل عمد مجازات، اعدام، سن رشد و ۱۸ سال مشخص است و تنها باید صغرای قیاس را یافت.
 
در غالب موارد، مفهوم نامعین و مبهم است. اما، ما در كبرای قیاس مشكل داریم و برای مفهوم‌شدن آن به احتجاج فكری و تأمل فكری نیازمندیم. مثلاً قانون می‌گوید: "تصرف، اماره مالكیت است." آیا تصرف فقط مادی است یا معنوی؟ آیا اماره تصرف محدود به جایی است كه سابقه ملكیت معلوم نباشد یا در جایی‌كه معلوم هست هم مدخلیت دارد؟پس در این موارد باید كبرای قیاس مشخص شود و بعد به وضع صغرا بپردازیم. جرم سیاسی مصداقی از این گروه این‌چنینی است كه باید ببینیم جرم سیاسی یا جرم مطبوعاتی چیست؟ محاكم دادگستری كدامند؟ آیا دادگاه‌های انقلاب هم جزوی از محاكم دادگستری هستند؟... بعد از روشن‌شدن كبرای قیاس نوبت به صغرا می‌رسد، یعنی معین كنیم شخصی كه جرم سیاسی منتسب به اوست آیا مرتكب جرم شده است یا خیر؟
 
 
 
فهرست مطالب
تفسیر قانون اساسی ایران و آمریکا؛اصول،رویکردها و مراجع 1
چکیده 3
کلیدواژگان 3

اصول منطقی حاکم بر تفسیر قانون‌اساسی

●صلاحیت تفسیر؛ لازمه اجرای حكم 4

اهمیت تفسیر قانون‌اساسی و اصول مستخرج از آن 5

●شناخت هدف تفسیر 6
●اصول كلی مادی 7
●حمل الفاظ بر معانی عرفی 8
●اهمیت تشریفات در حقوق مردمی 9

 

بخش اول:موضع و رویکرد تفسیر قانون اساسی ایران و آمریکا

مقدمه 10

1.     رویکرد‌های تفسیر قانون اساسی 12

1-1.     مکاتب تفسیری نظام حقوقی رمی- ژرمنی 12

1.1.1.مکتب تفسیر تحت اللفظی 13
2.1.1. مکتب تاریخی 16
1-1-3. مکتب تحقیق علمی آزاد 19
1-2.     مکاتب تفسیری نظام «کامن‌لا» 21
1-2-1. متن‌گرایی 22
1-2-3.اصل‌گرایی 24
1-2-3. غیر اصل‌گرایی 26

2.رویکرد‌های تفسیری شورای‌ نگهبان و دیوان‌ عالی ایالات ‌متحده 32

2-1. رویکرد‌های تفسیری دیوان‌عالی ایالات متحده 33
2-1-1. متن‌گرایی در آرایدیوان‌عالی ایالات متحده 33
2-1-2.اصل‌گراییدر آرای دیوان‌عالی ایالات متحده 35
2-1-3. عمل‌گراییدر آرای دیوان‌عالی ایالات متحده 38

2-2.رویکرد‌های تفسیری شورای ‌نگهبان 40

2-2.متن‌گرایی در آرای شورای‌ نگهبان 40
2-2-2.اصل‌گرایی در آرای شورای نگهبان 42
2-2-3.عمل‌گرایی در آرای شورای نگهبان 45
 

بخش دوم:مراجع تفسیر قانون اساسی در ایران و آمریکا 51

1-               مراجع تفسیر قانون اساسی 53
1-1.      مراجع(نظارت و) تفسیر قضایی قانون اساسی 54

1-1-1- مدل غیر متمرکز نظارت و تفسیر قضایی 55

1-1-2. مدل متمرکز نظارت و تفسیر قضایی 56
1-2. مراجع تفسیرِ قانونی قانون اساسی 57

2. جایگاه حقوقی، ساختار و آیین تفسیر شورای ‌نگهبان و دیوان عالی ایالات ‌متّحده 59

2-1. جایگاه حقوقی، ساختار و آیین تفسیر شورای‌ نگهبان 59
2-1-1. پیشینة تفسیر قانون اساسی در شورای نگهبان 59
2-1-2. ساختار شورای نگهبان 61
2-1-2-2. حقوق‎دانان 63

2-1-3. وظایف و کارکردهای شورای نگهبان 63

2-1-4. آیین تفسیر شورای نگهبان 66

2-2. جایگاه حقوقی، ساختار، کارکرد و آیین تفسیر دیوان عالی ایالات متّحده 68

2-2-1. پیشینة تفسیر قانون اساسی در دیوان عالی ایالات متحده 69
2-2-3. وظایف و کارکردهای دیوان عالی ایالات متّحده 71
2-2-4. آیین تفسیر دیوان عالی ایالات متحده 72
نتیجه‌گیری 74
منابع 77