کاربرد مدل سنجش متوازن در ارزیابی عملکرد و توسعه مدیریت مالی سازمان
چکیده:
امروزه در ادبیات مدیریت، مدیریت عملکرد و سیستم‌ها و روش‌های مربوط به آن در سازمانهای مختلف از جمله مهمترین مفاهیم موجود است که بحث توانمندسازی و قابلیت پاسخگویی در چارچوب اصول و مفاهیم مدیریت را برای تحقق اهداف و وظایف سازمانی در قالب برنامه‌های اجرایی دنبال می‌کند. بدین منظور در سازمانها نظام ارزیابی عملکرد بعنوان فرآیندی برای سنجش و اندازه‌گیری عملکرد در قالب عباراتی نظیر کارآیی، اثربخشی و توانمندسازی بکار گرفته میشود.در این راستا، بکارگیری روش سنجش متوازن علاوه بر ایجاد یک سیستم اندازه گیری عملکرد در سازمان، می‌‌تواند یک سیستم یکپارچه مدیریتی که مدیران سازمان را قادر سازد تا با شفاف کردن فعالیت‌های خود، رسالت و راهبرد سازمان را جامه عمل بپوشانند، بحساب آید.
از اینرو این روش می‌‌تواند هم در فرآیند عملیات داخلی و هم بر خروجی سازمان، در جهت استمرار پیشرفت عملکرد و نتایج راهبردی، یک برآیند یا بازخور مناسب ارائه نماید. در نتیجه، زمانی که این روش به طور کامل در یک سازمان مستقر گردد، برنامه ریزی راهبردی که اغلب بصورت یک تمرین درسی علمی مطرح است، به یک برنامه عملیاتی در قلب سازمان تبدیل میشود. بدین منظور در این مقاله ضمن بیان مفاهیم نظری ارزیابی عملکرد، یک راهنمایی گام به گام در نحوه ایجاد یک نظام سنجش متوازن در جهت ارزیابی عملکرد و توسعه مدیریت مالی در چهارچوب یک برنامه ریزی راهبردی در سازمان ارائه شده است. لازم به ذکر است که توانایی درک برنامه‌ریزی راهبردی یکی از رهنمودهای اولیه نظام ارزیابی متوازن در سازمان است که در این مقاله مورد توجه قرار گرفته است.
کلید واژه‌ها:
مدل سنجش متوازن
عملکرد
ارزیابی عملکرد
توسعه مدیریت مالی
مقدمه
سرعت تغییرات و تحولات موجود در جوامع کنونی و تغییر انتظارات و خواسته‌ها و مطالبات مردم از دولتها در عصر حاضر از یک طرف، و لزوم بهره گیری کارآمد و اثربخش از منابع محدود جامعه از طرفی دیگر موجب شده است تا مدیریت بهینه نیازها و پاسخگویی به نیازهای جوامع امری ناگزیر از سوی دولتها تلقی گردد. یکی از مهمترین نظامهایی که دولتها جهت اطمینان از کارآمدی عملکرد خود و هریک از دستگاه‌های اجرایی خود بکار می‌‌گیرند، نظام ارزیابی عملکرد می‌‌باشد.( انواری رستمی و همکاران، 1381،ص 1).
همه سازمانها، چه دولتی و چه خصوصی، برای توسعه، رشد و پایداری در عرصة رقابتی امروزه به نوعی به سیستم ارزیابی عملکرد اثربخش نیاز دارند، که در قالب آن بتوانند کارآیی و اثربخشی برنامه‌های سازمان، فرآیند و نیروی انسانی خود را مورد سنجش قرار دهند. سازمانهای کارا به جمع‌آوری و تحلیل داده‌ها بسنده نمی‌کنند، بلکه از این داده‌ها برای بهبود سازمان و تحقق رسالت‌ها و راهبرد‌های سازمان استفاده می‌کنند. به عبارت دیگر، به جای ارزیابی عملکرد به مدیریت عملکرد می‌پردازند.
بدین منظور از چند دهه پیش، اندیشمندان و کارگزاران مدیریت دولتی تلاش کرده‌اند تا عملکرد دولت و سازمانهای دولتی را مورد ارزیابی قرار داده و نتایج آن را در فرآیند بودجه انعکاس دهند. نقطه آغازین این تلاش‌ها از سال 1949 با طرح ارزیابی عملکرد بودجه از طرف "کمیسیون هاور" در آمریکا شکل گرفت و با نظام بودجه‌ریزی برنامه‌ای (PPBS) توسط جانسون و بودجه‌ریزی بر مبنای صفر (ZBB) در زمان ریاست‌جمهوری کارتر ادامه یافت. در این تکنیک‌ها، ضمن تعریف برنامه‌های دولت، نتایج برنامه‌ها با ابزار تحقق آنها ارتباط پیدا می‌کرد. اما این تکنیک‌ها جزء نگر بوده و قادر به ارزیابی عملکرد متوازن همه بخش‌های یک سازمان نبودند.
فهرست مطالب
عنوان مقاله: کاربرد مدل سنجش متوازن در ارزیابی عملکرد و توسعه مدیریت مالی سازمان 1
چکیده: 1
کلید واژه‌ها: 2
مقدمه 2
تعریف و مفهوم عملکرد و ارزیابی عملکرد 4
ویژگیهای نظام ارزیابی عملکرد سازمانی کارآمد 6
موضوع تحقیق به مدل سنجش متوازن و بیان مفهوم و کاربرد آن در ارزیابی عملکرد و توسعه مدیریت مالی سازمان اشاره گردد: 7
مدل سنجش متوازن عملکرد: (BSC) 7
ابعاد اصلی این مدل عبارتند از: 8
مدل سنجش متوازن چیست؟ 8
کاربرد مدل سنجش متوازن در ارزیابی عملکرد و توسعه مدیریت مالی 10
لازم به ذکر است که بودجه سالانه دارای دو جزء است: 14
راهبرد سازمان چیست؟ 16
یک راهبرد واضح و روشن مستلزم دو چیز است: 16
منبع 22